Yoga Nidra

Elke woensdagavond geef ik een Yoga Nidrales, maar hoe ziet zo’n les er nou eigenlijk uit?

Om te beginnen, de lesopbouw is net als de yogafilosofie verdeeld in acht stappen.

Allereerst is er de voorbereiding. Een les van Yoga Nidra wordt uitgevoerd terwijl je in Shavasana ligt. Ik gebruik altijd oogkussentjes tijdens de les zodat de ogen van de buitenwereld worden afgesloten. De focus ligt op het ontspannen van lichaam en geest door bewustzijn van stilte, comfort, adem en luisterend te focussen op de (gesproken) begeleiding. Het doel van de eerste stap is ook wel de zintuigen tot rust te brengen en om naar binnen te keren. Voorafgaande aan een Yoga Nidrales, is het dan ook raadzaam om een zachte Yin Yogales te doen om de transitie naar de energie van de Yoga Nidra makkelijker te maken. We brengen daarbij als het ware de zintuigen tot rust.

Na de voorbereiding, als lichaam en geest in een ontspannen toestand zijn, worden de deelnemers uitgenodigd om een positive intentie te plaatsen. Deze tweede stap, ook wel een Sankalpa of een hartewens genoemd, is een wens vanuit jezelf die niet vanuit het denken ontstaat, maar vanuit je hart wordt geplaatst. Vaak is het iets wat als eerste bij jou opkomt. Een harte wens is een wens die kort, krachtig en positief is. Waarbij deze wordt geformuleerd alsof het al zo is. De Sankalpa wordt dan intern drie keer herhaald door de deelnemer met een houding van vastberadenheid en vertrouwen. Als je bijvoorbeeld ontspanning wenst voor jezelf, dan wordt de sankalpa: "ik ben ontspannen".

Dan als derde, bewegen we het bewustzijn door het lichaam. Deze derde stap van Yoga Nidra, ook wel Nyasa genoemd is het opwekken van subtiele energie in het lichaam. Nyasa is bedoeld om op een bewuste en systematische manier, het bewustzijn in de verschillende lichaamsdelen te brengen. Terwijl je als deelnemer ontspannen en bewust blijft, beweegt de geest snel op de begeleiding van mijn stem, van het ene lichaamsdeel door naar het andere benoemde lichaamsdeel. Belangrijk daarbij is dat het bewustzijn in Yoga Nidra een duidelijke volgorde volgt, bijvoorbeeld eerst de rechterzijde van het lichaam, beginnend met de rechterduim en eindigend met de kleine teen van de rechtervoet; linkerkant van het lichaam, van de linkerduim tot de kleine teen van de linkervoet; achterkant van het lichaam, van de hielen tot de achterkant van het hoofd; en ten slotte de voorkant van het lichaam, van het voorhoofd en de individuele gelaatstrekken tot aan de benen.

De vierde stap is het bewustzijn terug te brengen bij de ademhaling. Hier wordt de deelnemer bewust gemaakt op de ademhaling die op dat moment plaats vindt. Dit doen we door onze aandacht te vestigen op de natuurlijke stroom van de ademhaling. Zonder daarbij de ademhaling te veranderen, maar gewoon te observeren hoe deze naar binnen en ook weer naar buiten stroomt. Daarbij bewust te zijn hoe de adem beweegt in de neusgaten, keel, borst of de buik en bewust te zijn van de lengte van iedere van in- en uitademing.

In de vijfde stap werken we met tegenovergestelden van elkaar, bijvoorbeeld gevoelens en sensaties. Daarbij richten we ons op de fysieke en emotionele gewaarwordingen en wordt hierdoor de ervaring van de deelnemer geintensiveert. Ik gebruik daarbij vaak een tweetal van tegengestelde gevoelens, emoties of gewaarwordingen, zoals warmte en koude, zwaarte en lichtheid, pijn en plezier, liefde en haat, enzovoort.

De zesde stap is de kracht van visualisatie. Tijdens een visualisatie wordt het bewustzijn naar je verbeeldingskracht geleid, in yogaterminologie wordt dit ook wel Chidakasha genoemd. De beoefenaar krijgt dan de opdracht om enkele objecten, verhalen of situaties in de Chidakasha te visualiseren.

In de zevende stap wordt het bewustzijn opnieuw naar je Sankalpa gebracht waarbij deze met volledige toewijding, geloof en optimisme, mentaal nog drie keer in jezelf en in stilte herhaald wordt.

In de laatste en tevens achtste stap wordt de practice van Yoga Nidra beindigd. Ik noem dit zelf altijd terugkomen naar het hier en nu. Het is bedoeld om de practice van Yoga Nidra te beëindigen en wordt de deelnemer gevraagd om zijn of haar bewustzijn weer naar buiten te richten. Door zich bewust te worden van de ruimte waarin zij zich bevinden, geluiden die zij waarnemen, objecten en mensen op zich heen zien, worden de deelnemers uitgenodigd om de lichaamsdelen langzaam te bewegen en het lichaam te strekken. Meestal beginnen we bij de tenen en de vingers en breiden we dit langzaam uit naar de rest van het lichaam. Daaarbij is het belangrijk om de practice goed af te sluiten.